Wybielanie zębów

Większość naszych pacjentów wybiera metodę wybielania zębów, którą mogą przeprowadzić samodzielnie – w domu. Oczywiście, leczenie jest ściśle określone i nadzorowane przez lekarza. Kuracja trwa dłużej niż metoda stosowana w gabinecie dentystycznym. Jednak cieszy się wielką popularnością, bo jest tańsza, a na koniec prowadzi do zbliżonych efektów jak zabieg przeprowadzany w fotelu dentystycznym.

Przebieg kuracji

Wybielanie rozpoczynamy od wykonania specjalnej szyny, idealnie dopasowanej do kształtu zębów pacjenta z wytworzeniem miejsca dla środka wybielającego. Całe leczenie rozpoczyna się zatem od pobrania wycisku zębów pacjenta masą alginatową na łyżce wyciskowej. Wszystko po to, by płytka odpowiadała anatomii zębów i jamy ustnej leczonej osoby. Gotowa szyna jest lekka i niejako uszyta na miarę konkretnego pacjenta, dlatego nie przeszkadza podczas noszenia w trakcie kuracji.

Niektórzy pacjenci wypróbowują zestawy do wybielania zębów dostępne w sklepach. Zawierają one uniwersalne płytki, które mniej więcej pasują do zgryzu każdej dorosłej osoby. Jednak to „mniej więcej”, czy „prawie”, jak mówi jedna z reklam, robi różnicę. Dlatego tak ważne jest odpowiednie wykonanie szyny, dzięki czemu środek wybielający zostanie rozprowadzony we właściwej ilości po powierzchni zębów.

Pacjent, oprócz dokładnych instrukcji postępowania i przygotowanej w pracowni protetycznej szyny, otrzyma również profesjonalny środek wybielający. Czas dziennej kuracji zależy od rodzaju stosowanego preparatu, jego stężenia, jak i zaleceń lekarza i producenta. Zwykle jest to kilka godzin dziennie. Rzecz jasna, po ukończeniu kuracji wymagana jest kontrola w gabinecie dentystycznym.

Zalety

• Co prawda metoda trwa dłużej niż kuracja przeprowadzana w gabinecie dentystycznym, jednak tym samym jest mniej radykalna dla ludzi z najbliższego otoczenia pacjenta. 
• To najtańszy sposób skutecznego wybielania zębów.

Wady

• Procedura wymaga od 2 do 4 wizyt w gabinecie stomatologicznym.
• Kuracja wymaga dyscypliny i systematycznego postępowania, zgodnego z zaleceniami lekarza prowadzącego.
• W wyniku działania środków chemicznych zawartych w preparacie wybielającym, w trakcie kuracji pacjent może odczuwać ból zębów. W momencie wystąpienia bólu konieczny jest niezwłoczny kontakt z lekarzem prowadzącym.
• Bardzo często w trakcie leczenia lub po kuracji występuje nadwrażliwość zębów na temperaturę. Można ją zmniejszyć lub zniwelować przez stosowanie specjalistycznych preparatów. Jeżeli pacjent zaczyna odczuwać taki dyskomfort powinien dla własnego dobra jak najszybciej skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Taka nadwrażliwość może być objawem niepokojącym, przejawem patologii organizmu pacjenta i ważnym sygnałem dla lekarza dotyczącym dalszego postępowania.

Wielu osobom zależy na szybkim i nieabsorbującym czasu sposobie wybielania zębów. Wtedy przeprowadzany jest zabieg w gabinecie dentystycznym. Choć zasadnicza zmiana będzie widoczna już po wizycie, jednak zainicjowany przez lekarza proces będzie samoistnie w zębach trwał. Zatem na ostateczny efekt wybielenia pacjent będzie musiał poczekać kilka dni.

Przebieg zabiegu

Sama procedura wymaga zwykle jednej wizyty w gabinecie dentystycznym, która trwa około godziny. Podczas zabiegu nakładany jest specjalny żel ochronny, by odpowiednio odizolować dziąsła i miękkie tkanki jamy ustnej od stosowanych preparatów. Po takim zabezpieczeniu okolic zębów lekarz nakłada środek wybielający, który jest aktywowany za pomocą specjalnej lampy.

Zalety

• Zwykle już jedna wizyta wystarcza do uzyskania oczekiwanego efektu wybielenia.
• Procedura jest przeprowadzana w gabinecie dentystycznym i nie wymaga dodatkowych zabiegów przeprowadzanych w domu.
• Kuracja jest dużo bardziej komfortowa niż domowe metody wybielania.

Wady

• Zmiana barwy zębów w wyniku kuracji jest radykalna, choć ostateczny efekt uzyskuje się po kilku dniach. Jednak ludzie w otoczeniu dostrzegą często zaskakującą różnicę w kolorze zębów leczonej osoby.
• Po kuracji może wystąpić ból zębów. W momencie wystąpienia należy ten fakt zgłosić lekarzowi prowadzącemu.
• Podczas wizyty aplikuje się środki eliminujące nadwrażliwość tkanki zęba na bodźce zewnętrzne takiej jak temperatura.

Jest wiele czynników, które powodują, że nasze zęby nie są idealnie białe. Główną rolę odgrywają tu uwarunkowania genetyczne, na które, niestety, nie mamy wpływu. Wiele osób ma naturalnie ciemne szkliwo. Poza tym należy pamiętać, że nasze zęby zmieniają barwę na ciemniejszą wraz z wiekiem. Na kolor wpływają też substancje chemiczne zawarte w pokarmach i napojach (kawa, herbata). Bardzo niekorzystny wpływ na barwę zębów ma palenie tytoniu. Wiele osób cierpi z powodu zmiany koloru zębów wskutek leczenia. Takie antybiotyki jak tetracyklina bywają odpowiedzialne za wiele przypadków mocnych przebarwień zębów. Barwią również preparaty zawierające żelazo, czy nadmierne ilości fluoru.
Przebarwienia, które powstają na naszych zębach, można podzielić na wewnątrz- i zewnątrzpochodne. W przypadku zewnątrzpochodnych barwnik gromadzi się na powierzchni szkliwa zęba, w złogach nazębnych i tkankach zęba położonych najbardziej powierzchniowo. Ich źródłem są substancje zawarte w pożywieniu. Poza tym niektóre bakterie żyjące na zębach wytwarzają barwniki, które mogą niekorzystnie zmieniać kolor powierzchni zębów. Rzecz jasna zęby palaczy noszą widoczne znamiona nałogu przez osadzanie się specyficznych ciemnych substancji smolistych.
Czynniki powodujące przebarwienia wewnątrzpochodne to np. urazy z wynaczynieniem krwi do miazgi. Na zębach można też dostrzec skutek chorób wewnętrznych organizmu. Przebarwienia pojawiają na skutek choroby hemolitycznej noworodków, żółtaczki noworodków, wrodzonej niedrożności przewodów żółciowych, porfirii czy alkaptonurii. Widoczne zabarwienie dają również choroby związane z cystowatym zwłóknieniem trzustki, nadczynnością przedniego płata przysadki, niedoczynności nadnerczy, nadczynności grasicy lub tarczycy, czy niedoczynności tarczycy. Najwięcej polekowych przebarwień zębów występuje jednak w wyniku przyjmowania antybiotyków z grupy tetracyklin.
Podobnie zęby leczone endodontycznie mogą zmieniać kolor na bardziej szary lub lekko brunatny. Takie zęby można próbować wybielić w gabinecie stomatologicznym. A gdy uzyskany efekt nie jest zadowalający na zębie wykonuje się uzupełnienie protetyczne w postaci korony.

Jeżeli dokładnie przyjrzymy się w lustrze naszym zębom to z łatwością dostrzeżemy, że ich barwa nie jest identyczna. Poszczególne zęby różnią się barwą a pojedynczy ząb nie jest jednolicie ubarwiony na całej powierzchni. Wynika to z budowy anatomicznej zęba. Zębina znajdująca się pod szkliwem jest naturalnie żółta. W związku z tym prześwituje przez szkliwo nadając zębom żółtawy odcień zwiększający się w kierunku szyjki zęba bo w tym kierunku grubość szkliwa zmniejsza się. Szkliwo pokrywające powierzchnię zęba nie jest tak żółte jak zębina. Jest ono transparentne, zwykle białawe lub szare. Jest strukturą krystaliczną, której budowa i specyfika ma decydujący wpływ na kolor zęba. Dla przykładu górne siekacze są mniej żółte niż kły, bo warstwa szkliwa jest grubsza. Podobnie górne zęby przednie są zwykle jaśniejsze od dolnych.
W przypadku niektórych metod wybielania, producenci preparatów wybielających deklarują możliwość wybielenia zębów nawet o 9 odcieni. W rzeczywistości jest to nieprawdopodobne. Jednakże zmiana o 2-3 odcienie jest bardzo realna i jednocześnie powoduje zasadniczą zmianę wyglądu. Te 2-3 odcienie odnoszą się do standardowego klucza barw, który podzielony jest na grupy kolorów. Ważną informacją dla pacjenta jest to, że jeśli jego zęby są szare, to po wybieleniu będą mniej szare, ale nie idealnie białe. Będą zatem nadal klasyfikowane w skali zębów szarych.
Najbardziej wybielają się te części zęba, które pokryte są grubą warstwą szkliwa. Dlatego szyjka zęba wybiela się najmniej a brzeg sieczny i guzki zębów najbardziej.
Rola dentysty polega nie tylko na skutecznym wybieleniu zębów, ale też pilotowaniu procesu tak, żeby w efekcie pacjent uzyskał taki kolor zębów, który w jego przypadku po zakończeniu leczenia będzie wyglądał naturalnie a przeprowadzona kuracja nie będzie dawała skutków negatywnych czy destrukcyjnych.

Zalety

• Zwykle pacjenci podejmują decyzję o wybieleniu swoich zębów, by poprawić swój wygląd i wizerunek. Ponieważ białe zęby są synonimami młodości, piękna i potwierdzeniem zdrowego trybu życie, wiele osób marzy o poprawie ich wyglądu. Co więcej w efekcie kuracji wybielającej pacjenci pozbywają się kompleksu przebarwionych zębów, czują się lepiej, pewniej, są mniej spięci i częściej się uśmiechają. Ponadto bielszy uśmiech powoduje optyczne spłycenie zmarszczek, dzięki czemu pacjenci po zabiegu czują się młodziej. 
• Jeżeli zęby pokryte są płytkimi, zewnątrzpochodnymi przebarwieniami, można próbować je usunąć przy pomocy specjalistycznych past do zębów. Jednak tym sposobem nie można usunąć głębokich zmian koloru. Należy więc zastosować jedną z metod chemicznego wybielania, które są skuteczne. 
• Metody chemicznego wybielania odnoszą sukces u ponad 90 procent pacjentów.
• Metody wybielania zębów są o wiele tańsze i mniej inwazyjne od zabiegów wykonania koron lub licówek. Podczas leczenia nie jest konieczne szlifowanie zębów pacjenta.

Wady

• Niektórzy pacjenci odczuwają dyskomfort podczas noszenia szyn do wybielania. Dlatego w niektórych przypadkach konieczna jest dodatkowa wizyta w gabinecie, podczas której lekarz koryguje szynę tak, by zmniejszyć lub wyeliminować uczucie dyskomfortu.
• Mimo tego, że wybielanie zębów to bardzo efektywna metoda, pacjent musi się liczyć z możliwością wystąpienia podrażnienia dziąseł, a w rzadkich przypadkach miejscowego owrzodzenia. Niektórzy pacjenci są bardzo wrażliwi na aktywne środki chemiczne i reagują mocniej niż inni. Dlatego potrzebna jest stała obserwacja lekarza prowadzącego. Ponadto jeżeli u pacjenta występuje nadwrażliwość na działanie różnych czynników, jest to ważna informacja, którą należy przekazać lekarzowi podczas wywiadu poprzedzającego leczenie.
• Po kuracji kolor zębów stopniowo wraca do stanu początkowego. Zatem w przyszłości, by utrzymać uzyskany efekt, trzeba będzie powtórzyć postępowanie. Jednak efekt utrzymuje się relatywnie długo i ponowne wybielanie będzie wymagane po okresie 2 do 5 lat.

Zabieg wybielania zębów najczęściej wykonuje się u osób dorosłych. U młodych osób można go wykonać po dokładnej analizie wskazań i pod ścisłą kontrolą lekarza gdyż ryzyko wystąpienia nadwrażliwości lub innych efektów ubocznych jest większa u osób młodych.

Ząb w wyniku kuracji wybielenia nie bieleje jednolicie. Zwykle najbardziej bieleją siekacze, nieco mniej przedtrzonowce i trzonowce, następnie kły. Najmniejszemu wybieleniu poddają się szyjki zębów, najbardziej podatne jest centrum zęba, brzeg sieczny i guzek zęba.